Ekim 2025 Meme Kanseri Farkındalık Ayı

Bilmeniz gereken 7 meme kanseri belirtisi

Çok az sayıda hasta, memelerinde bir yumru oluşmaya başladığında bunu hissedebilir. 

Bu nedenle, aşağıdaki gibi diğer belirtileri aramak önemlidir:

1. Yumru hissedilmese bile, memenin tamamında veya bir kısmında şişlik.

2. Ciltte çukurlaşma. Dr. Brutus, “Bazen portakal kabuğu gibi görünebilir” diyor.

3. Göğüs veya meme başı ağrısı.

4. Meme başının içe doğru çekilmesi veya dönmesi.

5. Göğüs veya meme başı derisinin kızarması, kurumasını, pullanması veya kalınlaşması.

6. Meme başından anne sütü dışında akıntı olması.

7. Koltuk altı veya köprücük kemiği yakınındaki lenf düğümlerinde şişlik.

Dr. Brutus, bunun bazen meme kanserinin, memedeki orijinal tümör hissedilebilecek kadar büyümemişken bile yayılmış olduğunun bir işareti olabileceğini söylüyor.

“Bu semptomların çoğu, kanser olmayan bir meme hastalığı nedeniyle de ortaya çıkabilir. Memelerde meydana gelen herhangi bir değişikliği, nedenini bulmak ve gerekli tedaviyi almak için bir sağlık uzmanıyla görüşmek önemlidir” diyor Dr. Brutus.

Meme Kanseri Biyobelirteçleri ve Biyobelirteç Testleri

1. Biyobelirteçler, doktorların meme kanseri hücrelerini sağlıklı hücrelerden ayırt etmelerine yardımcı olur.
2. Biyobelirteç testi, sizin ve doktorunuzun tedavi seçimleri yapmanıza yardımcı olabilir.
3. Biyobelirteçler, Tümör belirteçleri olarak da adlandırılan  biyobelirteçler,bir süreç veya hastalığın belirtisi olan moleküllerdir. Kanda veya diğer vücut sıvılarında, dokularda ve hücrelerde bulunurlar.
4. Biyobelirteçler proteinler, hormonlar, genler, genetik mutasyonlar veya diğer moleküller olabilir.
5. Biyobelirteçler, doktorların kanserin alt tipini belirlemesine yardımcı olur. Meme kanseri alt tipini bilmek, sizin ve doktorunuzun özel durumunuz için en iyi tedavilere karar vermesine yardımcı olur.
6. Biyobelirteçler, doktorların erken evre meme kanserinin tekrarlama olasılığını belirlemelerine ve ameliyat sonrası tedavilerin fayda sağlayıp sağlamayacağına karar vermelerine yardımcı olur.
7. Biyobelirteçler, doktorların kanserin belirli bir tedaviye yanıt verme olasılığını değerlendirmelerine yardımcı olabilir.
8. Biyobelirteçler doktorların kanserin tedaviye nasıl yanıt verdiğini izlemelerine yardımcı olabilir.
9. Biyobelirteçler prognozunuzu belirlemenize yardımcı olabilir.
10. Biyobelirteçler, kanser biyolojisini anlamaya ve yeni tedaviler geliştirmeye yardımcı olmak amacıyla araştırmalarda kullanılır.
11. Eğer size metastatik meme kanseri teşhisi konulduysa (meme kanseri, kemikler veya karaciğer gibi vücudun memeden uzak bölgelerine yayılmış bir kanser), belirli biyobelirteçlerin test edilmesi, durumunuza uygun olabilecek standart tedavi seçeneklerinin yanı sıra deneysel tedavileri ve klinik çalışmaları belirlemeye yardımcı olabilir.

Meme kanseri biyobelirteç testleri

Meme kanseri biyobelirteç testleri, kanser tümörünüzün bir örneği veya kanınızın ya da dokunuzun bir örneği üzerinde yapılır.

Meme kanseri biyobelirteçlerini tespit etmek için kullanılan birçok farklı test vardır; hiçbir test tüm biyobelirteçleri tespit edemez. Doktorlar, tanı veya tedaviniz için önemli olan biyobelirteçleri test etmeyi tercih edebilir.

Birçok farklı biyobelirteç olduğu için, kafa karıştırıcı olabilen birçok biyobelirteç testi türü vardır. Tümör belirteç testleri olarak adlandırılmasının yanı sıra, 

Biyobelirteç testleri şu şekilde de adlandırılabilir:

1. tümör testleri

2. tümör genetik testleri

3. genomik testler

4. genomik profilleme

5. moleküler testler

6. moleküler profilleme

7. somatik testler

8. somatik mutasyon testleri

9. tümör alt tipi testleri

Meme kanseri biyobelirteçleri için test yapmak, genetik testten farklıdır .

Genetik test , annenizden veya babanızdan meme veya diğer kanserlere yakalanma riskinizi artıran kalıtsal bir genetik mutasyonunuz olup olmadığını anlamak için kanınız, tükürüğünüz veya diğer dokularınız gibi kanserli olmayan bir doku örneği üzerinde yapılır .

Bazı meme kanseri biyobelirteç testleri, kanser tümöründe kalıtsal olmayan genetik mutasyonları arar . Bu mutasyonlar yaşam boyunca meydana gelir. 

Doğal yaşlanma sürecinin veya sigara dumanı gibi çevresel faktörlere maruz kalmanın bir sonucudur. 

Bu edinilmiş mutasyonlara somatik mutasyonlar denir. Bir kanser tümöründe somatik mutasyonları test etmeye somatik test veya tümör genetik testi denebilir.

Her tümörde meme kanseri biyobelirteç testleri yapılır

Meme kanserinde, her tümörde rutin olarak üç biyobelirteç testi yapılır:

1- Östrojen Reseptör durumu, 

2- Progesteron Reseptör durumu ve 

3- HER2 durumu . 

Bu testlerin sonuçları patoloji raporunuzda yer alacaktır .

Hormon Reseptörü Durumu

meme kanserinde test edilecek iki hormon reseptörü vardır.

Östrojen reseptör durumu: Meme kanserinde östrojen hormonu reseptörleri varsa, buna östrojen reseptörü pozitif denir. Bu, kanserin tamoksifen veya aromataz inhibitörleri gibi hormonal tedavi ilaçlarına yanıt verme olasılığının yüksek olduğu anlamına gelir .

Progesteron reseptör durumu: Meme kanserinde progesteron hormonuna karşı reseptör varsa buna progesteron reseptörü pozitif denir ve hormonal tedavi ilaçlarına yanıt verme olasılığı yüksektir.

Meme kanserinde östrojen reseptörleri, progesteron reseptörleri veya her ikisi için pozitif sonuç çıkması durumunda hormon reseptörü pozitif, östrojen ve progesteron reseptörlerinin her ikisi için negatif sonuç çıkması durumunda ise hormon reseptörü negatif olarak adlandırılır.

HER2 durumu

Doktorunuz ayrıca meme kanserinin HER2 durumunu da test edecektir. HER2 geni, meme hücrelerinde kanserin büyümesini sağlayan reseptörler olan HER2 proteinlerini üretir. Bazı meme kanserlerinde, çok fazla HER2 proteini üreten HER2 geninin çok fazla kopyası bulunur. Bu durum, meme hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde büyümesine ve bölünmesine neden olur. Bu kanserlere HER2 pozitif denir ve HER2 karşıtı tedavilere yanıt verme olasılıkları yüksektir .

HER2 protein seviyeleri normal olan kanserler HER2 negatif olarak kabul edilir.

 Yine de, HER2 negatif olarak kabul edilen meme kanserlerinin yarısından fazlasında, HER2 pozitif olarak kabul edilmek için yeterli olmasa da, bazı ekstra HER2 proteinleri bulunur.

 Bunlara HER2 düşük veya HER2 ultra düşük denir.

Bazı tümörlerde yapılan meme kanseri biyobelirteç testleri

Doktorlar meme kanseri tümörünü başka biyobelirteçler açısından da test edebilirler, ancak bu testler her meme kanserinde uygulanmaz. 

Doktorlar bu testleri kanserin diğer özelliklerine göre yapmaya karar verirler;

örneğin, kanser erken evre veya metastatik mi, yoksa üçlü negatif veya hormon reseptörü pozitif mi ve tedavi sırasında büyümüş mü?

PD-L1 durumu : İleri evre veya metastatik üçlü negatif meme kanseri teşhisi konulduysa, doktorunuz Keytruda (kimyasal adı: pembrolizumab) immünoterapi ilacının faydalı olup olmayacağını anlamak için kanserinizin PD-L1 pozitif olup olmadığını görmek amacıyla bir test yapabilir. 

Genomik profilleme olarak da adlandırılan genomik test , bazı erken evre meme kanserlerinde, kanserin yüksek veya düşük nüks riski taşıyıp taşımadığını belirlemek için yapılabilir. Nüks riski yüksekse, kemoterapi veya beş yıl daha hormon tedavisi gibi ek tedaviler (toplam 10 yıl hormon tedavisi) önerilebilir.

ESR1 mutasyon durumu :ESR1geni, vücudunuza östrojen reseptörleri üretmesini söyler. Bu reseptörler, östrojen reseptörü pozitif meme kanserlerinin östrojen varlığında büyümesini sağlar. Çoğu durumda, metastatik, östrojen reseptörü pozitif meme kanseri,ESR1geninde bir mutasyon geliştirir. Bu mutasyon, kanseri hormonal tedaviye dirençli hale getirir; bu nedenleOrserdu(kimyasal adı: elacestrant) ilacı önerilebilir.

PIK3CA mutasyon durumu : PIK3CA geni, vücudunuza hücrelerin büyümek için ihtiyaç duydukları enerjiyi almalarına yardımcı olan PI3K proteinini üretmesini söyler. PIK3CA geni mutasyona uğradığında, genin vücudunuza verdiği talimatlar yanlış olur ve PI3K proteini olması gerektiği gibi çalışmaz, bu da kanser hücrelerinin hayatta kalıp büyümesine olanak tanır. Metastatik, hormon reseptörü pozitif, HER2 negatif meme kanseri, hormonal tedavi gördükten sonra büyürse ve bir PIK3CA mutasyonu varsa, Piqray (kimyasal adı: alpelisib) veya Truqap (kimyasal adı: capivasertib) ilaçlarıönerilebilir.

AKT1 ve PTEN mutasyon durumu : AKT1 ve PTEN genleri, hücrelerin ne kadar hızlı büyüyüp bölündüğünü kontrol etmeye yardımcı olan proteinler üretir. Bu genlerden biri veya her ikisi de mutasyona uğradığında, hücreler kontrolsüz bir şekilde büyüyüp bölünebilir. Metastatik, hormon reseptörü pozitif, HER2 negatif meme kanseri, hormonal tedavi gördükten sonra büyürse ve bu mutasyonlardan herhangi birine sahipse, Truqap önerilebilir.

BRCA1 ve BRCA2 mutasyon durumu      BRCA1veyaBRCA2geninde mutasyon varsaLynparza(kimyasal adı: olaparib) veyaTalzennailaçlarıönerilebili

Tümör mutasyon yükü : Meme kanseri tümöründe mutasyon yükü, kanser hücrelerinin DNA'sında bulunan genetik mutasyonların sayısıdır. Metastatik meme kanserinde tümör mutasyon yükü yüksekse ve önceki tedaviden sonra kanser büyümüşse, Keytruda önerilebilir.

Ki-67 seviyeleri : Ki-67, hücrelerin bölünme hızını kontrol etmeye yardımcı olan bir proteindir; doktorlar buna hücre büyüme hızı adını verir . Ki-67 seviyesi daha yüksek olan meme kanseri hücreleri daha hızlı bölünme ve büyüme eğilimindedir. Kanser hızlı büyüyorsa, daha agresif olma olasılığı yüksektir ve kemoterapi gibi tedaviler önerilebilir.

Eksik DNR uyumsuz onarım mutasyonu (dMMR): dMMR meme kanserlerinde, DNA'nın nasıl onarılacağını etkileyen bazı genlerde mutasyonlar bulunur. Kanser ileri evredeyse ve önceki tedaviler sırasında veya sonrasında büyümüşse, Keytruda veya Jemperli (kimyasal adı: dostarlimab-gxly) immünoterapi ilaçları önerilebilir. Meme kanserlerinin %1'inden azında dMMR biyobelirteci bulunur.

Mikrosatellit instabilitesi yüksek (MSI-H): dMMR tümörleri gibi, MSI-H meme kanseri hücrelerinde de DNA'nın nasıl onarılacağını etkileyen mutasyonlar bulunur. Kanser metastatikse ve daha önceki tedavi sırasında büyümüşse, Keytruda önerilebilir.

CA 15-3 seviyeleri : Kanser antijeni 15-3 (CA 15-3), hücrelerin vücuttaki değişikliklere yanıt olarak ürettiği bir proteindir. Daha yüksek CA 15-3 seviyeleri, meme kanseri de dahil olmak üzere bazı kanser türlerinin mevcut olduğu anlamına gelebilir.

CA 27-29 seviyesi : Kanser antijeni 27-29 (CA 27-29), meme kanseri tarafından salgılanabilen bir proteindir. CA 27-29'un daha yüksek seviyeleri, metastatik meme kanserinin büyüdüğü anlamına gelebilir.

CA 125 seviyeleri : Kanser antijeni 125 (CA 125), esas olarak yumurtalık kanseriyle ilişkilendirilen bir proteindir, ancak daha yüksek seviyeler meme kanserinin tekrarladığı (geri döndüğü) anlamına gelebilir.

CEA seviyeleri : Karsinoembriyonik antijen (CEA), kolon kanserini gösterebilen bir proteindir. Meme kanserinin vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığını belirlemek için kullanılabilir.

Geniş moleküler profilleme : Somatik test, moleküler profilleme, yeni nesil dizileme ve kapsamlı genomik profilleme olarak da adlandırılan bu testler, somatik mutasyon olup olmadığını görmek için bir kanser tümöründeki çok sayıda geni inceler. Şu anda, geniş moleküler profilleme testleri çoğunlukla metastatik meme kanseri tümörlerinde, etkili olabilecek onaylı veya deneysel hedefli tedavi ilaçları olup olmadığını görmek için yapılmaktadır. FoundationOne CDx ve Guardant360 CDx, Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmış geniş moleküler profilleme testlerine iki örnektir.

Dolaşımdaki tümör DNA'sı (ctDNA) : Dolaşımdaki tümör DNA'sı, kan dolaşımına giren kanser hücrelerinin DNA parçalarıdır. Sıvı biyopsi olarak da adlandırılan bir kan testi , ctDNA'yı aramak için yapılır. Kan dolaşımında ctDNA bulmak, doktorlara kanser hücrelerinin bölünmeye ve büyümeye başladığını gösterebilir. Şu anda, tekrarlayan veya metastatik meme kanseri olmayan bir kişide pozitif bir ctDNA testini yönetmenin en iyi yolu net değildir, ancak klinik çalışmalarda incelenmektedir. ctDNA'yı kontrol etmek için geniş moleküler profilleme testleri de kullanılabilir.

Bilim insanları, sizin ve doktorunuzun en iyi tedavilere karar vermesine veya bir tedavinin ne kadar etkili olduğuna karar vermesine yardımcı olabilecek daha fazla biyobelirteç arayışındadır. Aşağıdaki biyobelirteçler klinik çalışmalarda incelenmektedir, bu nedenle bunları duymuş olabilirsiniz.

Dolaşımdaki tümör hücreleri (CTC) : Dolaşımdaki tümör hücreleri, tümörden kopup kan dolaşımına karışan kanser hücreleridir. ctDNA gibi, CTC testleri de kan testi veya sıvı biyopsi ile yapılır. Doktorlar, metastatik meme kanseri için tedavi kararları verirken dolaşımdaki tümör hücresi bilgilerini kullanmanın en iyi yolunu hâlâ bulmaya çalışmaktadır. 

CellSearch, metastatik meme kanseri için FDA tarafından onaylanmış dolaşımdaki bir tümör hücresi testidir. Şirkete göre, doktorlar sonuçları metastatik 

Meme Kanseri Biyobelirteçleri ve Biyobelirteç Testleri

Biyobelirteçler, doktorların meme kanseri hücrelerini sağlıklı hücrelerden ayırt etmelerine yardımcı olur. Biyobelirteç testi, sizin ve doktorunuzun tedavi seçimleri yapmanıza yardımcı olabilir.

Tümör belirteçleri olarak da adlandırılan biyobelirteçler, bir süreç veya hastalığın belirtisi olan moleküllerdir. Kanda veya diğer vücut sıvılarında, dokularda ve hücrelerde bulunurlar. Biyobelirteçler proteinler, hormonlar, genler, genetik mutasyonlar veya diğer moleküller olabilir.

Eğer meme kanseri teşhisi konulduysa, biyobelirteçler çeşitli şekillerde kullanılabilir:

iye nasıl yanıt verdiğini izlemek için kullanabilirler, ancak araştırmalar devam etmektedir.

Tümör infiltre eden lenfositler (TIL) ve stromal tümör infiltre eden lenfositler (sTIL) : Tümör infiltre eden lenfositler (TIL'ler), kan dolaşımından kanser tümörüne taşınan bir tür bağışıklık hücresi olan beyaz kan hücreleridir. Stromal tümör infiltre eden lenfositler aynı bağışıklık hücreleridir, ancak kanser hücrelerini çevreleyen bağ dokusu olan stromada bulunurlar. TIL ve sTIL'leri tespit etmek ve ölçmek için bilim insanları, kanser tümörü parçası üzerinde TIL ve sTIL'leri görünür hale getiren özel bir boya kullanırlar.

TIL'ler ve sTIL'ler kanser hücrelerini öldürme yeteneğine sahiptir. Bazı araştırmalar, bir kanser tümöründe ne kadar çok TIL veya sTIL varsa, sonucun o kadar iyi olduğunu göstermektedir. Diğer klinik deneyler, kanser tümörlerinden TIL'ler toplayıp laboratuvarda daha fazlasını yetiştirmeyi ve ardından kanseri tedavi etmek için tekrar kişiye enjekte etmeyi amaçlamaktadır. Yine de, tüm meme kanseri tümörlerinin yüksek TIL veya sTIL seviyelerine sahip olmadığını bilmek önemlidir ve doktorlar bunun nedenini anlamaya çalışmaktadır.